Παναθηναϊκός, η αναγέννηση
Ο φετινός Παναθηναϊκός δεν έκανε μπαμ. Δεν άστραψε ξαφνικά, δεν ήταν κάτι σαν φλασάκι, όπως λέει ο στίχος. Το τριφύλλι φέτος άνθισε σε αργό, σωστό ρυθμό.
Η ομάδα του Γιοβάνοβιτς δεν ήταν σταθερή. Ενθουσίαζε και μετά απογοήτευε. Έδινε λόγους για αισιοδοξία, μόνο και μόνο για να τους πάρει γρήγορα πίσω. Για αρκετά μεγάλο διάστημα της σεζόν κόσμος και Τύπος ένιωθαν στο ίδιο έργο θεατές: λίγο πάνω, λίγο κάτω, αλλά στο φινάλε ο Παναθηναϊκός θα ήταν και πάλι στάσιμος.
Όμως, δεν έχει σημασία τι συμβαίνει έξω από μία ομάδα, παρά μόνο ο,τι γίνεται μέσα σ'αυτήν. Ο Γιοβάνοβιτς συνέχισε να δουλεύει, οι παίκτες το ίδιο. Το ποδοσφαιρικό τμήμα δεν πετούσε στις νίκες, ούτε έπεφτε στα τάρταρα στις ήττες. Απλώς συνέχιζε να κάνει ο,τι θεωρούσε σωστό και να αλλάζει ο,τι αποδεικνυόταν λάθος.
Και στο τέλος, ο Παναθηναϊκός βρέθηκε να κρατάει στο ένα χέρι το διαβατήριο για την Ευρώπη και στο άλλο το εισιτήριο για τον τελικό του Κυπέλλου.
Μπορεί να κλείσει τη σεζόν με τίτλο για πρώτη φορά μετά το 2014, μπορεί τελικά να αρκεστεί στην επιστροφή στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Ο,τι κι αν συμβεί, ο Παναθηναϊκός έκανε βήματα μπροστά.
Αγωνιστικά, με την εικόνα του στο χορτάρι. Εξωαγωνιστικά, με το Project της Διπλής Ανάπλασης να μπαίνει σε ράγες και να δημιουργεί χειροπιαστή ελπίδα για το μέλλον.
Ο Παναθηναϊκός είναι πολύ μεγάλο μέγεθος. Αν κάποιος πει πως όσα έγιναν φέτος συνιστούν πλήρη επιστροφή, θα υποτιμά βάναυσα αυτό το μέγεθος.
Ο Παναθηναϊκός αναγεννάται. Κι όπως δίδαξε η φετινή σεζόν, στο τέλος δεν έχει σημασία η ταχύτητα με την οποία εξελίσσεσαι, παρά μόνον η αδιάκοπη πορεία της.
Η καλύτερη αμυντική λειτουργία μέσω της κατοχής
Ο φετινός Παναθηναϊκός είναι ένα ωραίο παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο η αμυντική λειτουργία περνάει μέσα από το ποδοσφαίρο πρωτοβουλίας.
Γράφει ο Θέμης Καίσαρης
Ο Μπόλονι σε αρκετά περσινά ματς παρουσίασε τον πιο φοβικό Παναθηναϊκό όλων των εποχών. Μια ομάδα που έπαιζε μαζική άμυνα ακόμα και απέναντι σε μικρούς αντιπάλους, που περνούσε 30 και 40 λεπτά χωρίς τελική, ένα σύνολο που είχε την ψευδαίσθηση πως αυτή η προσέγγιση θα του δώσει αμυντική ασφάλεια.
Ο Γιοβάνοβιτς δεν ήρθε μόνο για να μάθει ξανά στον Παναθηναϊκό να παίζει ποδόσφαιρο. Ήρθε και για να δείξει ότι η αμυντική ασφάλεια έρχεται μέσα από την κυριαρχία και την πρωτοβουλία.
Οι πρωτιές του Παναθηναϊκού στα στοιχεία της Opta είναι η μεγαλύτερη απόδειξη.
Αυτές είναι οι επιδόσεις των ομάδων στην άμυνα, δηλαδή στα xG που δέχονταν κατά μέσο όρο σε κάθε αγώνα στο πρωτάθλημα.
Η καταμέτρησή μας σταμάτησε πριν την τελευταία αγωνιστική, όταν δηλαδή ο Παναθηναϊκός είχε ήδη εξασφαλίσει το ευρωπα¨ϊκό εισιτήριο.
Έστω και οριακά μπροστά από τον Ολυμπιακό, ο Παναθηναϊκός ήταν η ομάδα με την καλύτερη αμυντική λειτουργία, εκείνη που δέχθηκε τη μικρότερη απειλή.
Την ίδια ιστορία λένε και οι μεγάλες ευκαιρίες που δέχθηκαν οι ομάδες στο φετινό πρωτάθήμα.
Ο Παναθηναϊκός ήταν η ομάδα που δέχθηκε τις λιγότερες μεγάλες ευκαιρίες, πάλι οριακά μπροστά από τον Ολυμπιακό.
Οι 18 μεγάλες ευκαιρίες που είχαν οι αντίπαλοι της ομάδας του Γιοβάνοβιτς είναι εντυπωσιακό νούμερο, αν σκεφτεί κανείς πως ο περσινός Παναθηναϊκός του Μπόλονι, που "έπαιζε άμυνα", δέχθηκε 45 μεγάλες ευκαιρίες.
Διότι η σύγχρονη άμυνα δεν είναι μαζική μέσα στην περιοχή, αλλά πρωτοβουλία που συνδυάζεται με πίεση ψηλά στο γήπεδο και καλή οργάνωση όταν χάνεται η μπάλα.
Εκεί ήταν η τρίτη πρωτιά του Παναθηναϊκού, στα κλεψίματα ψηλά στο γήπεδο.
Έστω και στους δεκαδικούς, ο Παναθηναϊκός ήταν η ομάδα με τα περισσότερα κλεψίματα ψηλά στο γήπεδο.
¨Ενα τεράστιο άλμα από το 4.7 που ήταν ο περσινός μέσος των πράσινων, μόλις η 10η επίδοση.
Με υπογραφή του Γιοβάνοβιτς
Γράφει ο Τσάρλυ
Ο Παναθηναϊκός κέρδισε πολλά την φετινή σεζόν. Επέστρεψε μετά από 5 χρόνια στην Ευρώπη, ήρθε σε ιστορική συμφωνία για το γηπεδικό, κέρδισε ξανά τον κόσμο του, βρήκε προπονητή για να στηρίξει την πρόοδο του αλλά και πρωταγωνιστές.
Παίκτες που ξεχωρίζουν, ινδάλματα για τους νέους φίλους της ομάδας που έλειπαν τα τελευταία χρόνια. Αν βγάλουμε από την συζήτηση το θέμα του γηπέδου, που αποτελεί την βάση για την επιστροφή του συλλόγου στο επίπεδο που ανήκει, οποιαδήποτε άλλη αναφορά γίνει για τον φετινό Παναθηναϊκό έχει την υπογραφή Γιοβάνοβιτς.
Ό,τι υποσχέθηκε, το έκανε πράξη
Ενός ανθρώπου που ήρθε αθόρυβα, χωρίς να δώσει πολλές υποσχέσεις. Για την ακρίβεια τώρα που το πρωτάθλημα ολοκληρώθηκε μπορούμε να παραδεχτούμε πως τα λίγα που υποσχέθηκε στην παρουσίαση του, το περασμένο καλοκαίρι στο Caravel τα έκανε πράξη.
Μεταξύ άλλων είχε δηλώσει: "Θα είμαι ικανοποιημένος αν οι φίλαθλοι του Παναθηναϊκού είναι ικανοποιημένοι απ' αυτό που θα δουν. Οτιδήποτε άλλο θα είναι αποτυχία".
Γνώριζε πως είναι σημαντικό να παίζει καλό ποδόσφαιρο η ομάδα του στην Λεωφόρο. Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως οι οπαδοί του Παναθηναϊκού πήγαιναν και έφευγαν γεμάτοι από την Λεωφόρο και αυτή ήταν μία κατάκτηση που ήρθε από πολύ νωρίς.
Ήταν σαν μία σοφή γνώση του Ιβάν Γιοβάνοβιτς, πως ο τρόπος για να ηρεμήσει το κλίμα και να φτιάξουν οι σχέσεις των οπαδών με την ομάδα -να σταματήσουν οι αγώνες του Παναθηναϊκού, να μοιάζουν με εκδήλωση διαμαρτυρίας εναντίον του Γιάννη Αλαφούζου-, ήταν να παίζει στο γήπεδο του καλό ποδόσφαιρο ο Παναθηναϊκός.
Αυτόν τον στόχο τον πέτυχε από την 1η κιόλας αγωνιστική, από την πρεμιέρα με τον Απόλλωνα. Η δουλειά του Γιοβάνοβιτς ανάγκασε τον κόσμο του Παναθηναϊκού να ασχοληθεί ξανά με την ομάδα.
Ακόμα και την μακρά εποχή που εκτός έδρας και στα μεγάλα παιχνίδια τα αποτελέσματα δεν ερχόντουσαν ήξερε πως θα πάει στην Λεωφόρο και θα δει την ομάδα του να παίζει καλό ποδόσφαιρο και να έχει νοοτροπία Παναθηναϊκού. Ο ίδιος είχε δείξει τον δρόμο και τον στόχο του, στην παρουσίασή του στο Caravel.
Έκανε τους φιλάθλους χαρούμενους
Σε ερώτηση για τις αντιδράσεις του κόσμου εναντίον του ιδιοκτήτη της ομάδας είχε πει τα εξής που σήμερα αποδεικνύονται πως ήταν και η λύση στο πρόβλημα: "Δεν θα ήθελα να απαντήσω στο θέμα που αφορά τις αντιδράσεις και τις ευθύνες. Αυτό που μπορώ να κάνω είναι να είναι οι φίλαθλοι χαρούμενοι. Για τα αποτελέσματα ευθύνη έχουμε εμείς. Εγώ σαν προπονητής και οι ποδοσφαιριστές έχουμε τις ευθύνες".
Πράγματι έκανε τους φιλάθλους χαρούμενους. Από την πρεμιέρα με τον Απόλλωνα και την επικράτηση με 4-0, μέχρι το 4-0 επί του ΠΑΣ, πέτυχε ο κόσμος του Παναθηναϊκού να πηγαίνει και να φεύγει χαρούμενος από την Λεωφόρο.
Όταν συμβαίνει αυτό δεν νιώθει την ανάγκη να σκεφτεί τα λάθη που έχουν γίνει στο παρελθόν, δεν νιώθει την ανάγκη να διαμαρτυρηθεί παρά μόνο, να υποστηρίξει την ομάδα του ακόμα και στις δύσκολες στιγμές, ακόμη και την περίοδο που υπήρξαν αποτυχίες τα παιχνίδια του Παναθηναϊκού ποτέ δεν μετατράπηκαν σε έναν χώρο διαμαρτυρίας.
Τίμιος και γεμάτος με αυτοπεποίθηση
Από τον τρόπο που είχε απαντήσει για το μονοετές συμβόλαιο σε εκείνη την συνέντευξη τύπου στο Caravel μπορούσε να καταλάβει κανείς πόσο τίμιος και σοβαρός άνθρωπος είναι ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς, αλλά και την εμπιστοσύνη που έχει στον εαυτό του.
Οι περισσότεροι συνάδελφοι του δίνουν πραγματική μάχη για να εξασφαλίσουν ένα μακροχρόνιο συμβόλαιο. Ο ίδιος διάλεξε να υπογράψει συμβόλαιο για έναν χρόνο. Να κρίνει και να κριθεί χωρίς να δεσμευτεί, χωρίς να δεσμεύσει τον σύλλογο με ένα πολυετές συμβόλαιο.
Σε ερώτηση που του είχε γίνει γιατί επέμενε να υπογράψει συμβόλαιο μόνο για έναν χρόνο, η απάντηση ήταν η εξής:
"Θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σας, η επιλογή είναι δική μου και δεν είχε να κάνει με τον Παναθηναϊκό στις συζητήσεις που κάναμε. Θα μπορούσα να επιμείνω σε περισσότερα χρόνια. Η δική μου επιλογή για συμβόλαιο ενός χρόνου, δεν έγινε πρώτη φορά. Σε όλες τις ομάδες το πρώτο μου συμβόλαιο προτιμώ να είναι ένα χρόνο.
Όλοι ζούμε από τα αποτελέσματα. Δεν λέω ότι ένα πολυετές συμβόλαιο μου προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια. Η ίδια η ομάδα πρέπει να είναι σίγουρη κι εγώ σαν προπονητής να είμαι σίγουρος για τις συνθήκες.
Οταν όλο αυτό το παζλ είναι θετικό, τότε δεν υπάρχει κανένα άλλο θέμα ώστε η συνεργασία να μεγαλώσει και για τα επόμενα χρόνια."
Πρόσφερε ηρεμία και σωστή δουλειά
Αυτή η ηρεμία και η ειλικρίνεια του Γιοβάνοβιτς βγήκε και στην ομάδα. Από το πρώτο μέχρι το τελευταίο παιχνίδι έβλεπες ένα σύνολο που δουλεύει και προσπαθεί με τιμιότητα για να εξελιχθεί.
Τώρα που φθάσαμε στο τέλος της σεζόν στην ερώτηση τι πρόσφερε ο Γιοβάνοβιτς στον Παναθηναϊκό η πρώτη απάντηση που μου έρχεται στο μυαλό είναι ηρεμία και σωστή καθημερινή δουλειά.
Αυτό είναι που πρέπει να απαιτεί μία ομάδα από το προπονητικό της επιτελείο, μία σωστή καθημερινότητα στο προπονητικό κέντρο. Αν υπάρχει, είναι δεδομένο πως θα φέρει αποτέλεσμα, ακόμα και αν γίνουν και κάποια λάθη.
Θα φέρει αποτέλεσμα γιατί η καλή καθημερινή δουλειά εξασφαλίζει το πιο σημαντικό πράγμα, πως η περιουσία του συλλόγου που είναι οι ποδοσφαιριστές του θα φτάσουν σε ιδανική αγωνιστική κατάσταση.
Όλα όσα πέτυχε φέτος ο Παναθηναϊκός οφείλονται σε αυτήν την πραγματικότητα. Πως ο Γιοβάνοβιτς, μέσα από την δουλειά του, κατάφερε να ανεβάσει το επίπεδο των παικτών του.
Μεταμόρφωσε τους ποδοσφαιριστές του
Σχεδόν όλοι οι πρωταγωνιστές του Παναθηναϊκού χρειάστηκαν να δουλέψουν πολύ για να ανεβάσουν την απόδοση τους, να αφήσουν στην άκρη την όποια αμφισβήτηση και μέσα από την δική τους αγωνιστική πρόοδο να ανεβάσουν και το επίπεδο που βρίσκεται η ομάδα τους.
Παίκτες που πέρυσι αμφισβητήθηκαν και είτε θεωρήθηκαν τελειωμένοι, είτε λανθασμένες επιλογές, μεταμορφώθηκαν στα χέρια του Γιοβάνοβιτς. Οι Αϊτόρ, Βιγιαφάνιες, Σάντσες, Μαουρίτσιο, ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.
Ποδοσφαιριστές που αντιμετώπισαν προβλήματα τραυματισμού, όπως οι Σένκεφελντ, Βέλεθ έκλεισαν ιδανικά την σεζόν. Ακόμα και οι φετινές μεταγραφές. Οι Παλάσιος, Κώτσιρας, ακόμη και ο Μπρινιόλι που αποκτήθηκαν το καλοκαίρι, δούλεψαν σε ατομικό επίπεδο και εξελίχθηκαν σημαντικά στην διάρκεια της σεζόν.
Ο Γιοβάνοβιτς, δεν βρήκε έτοιμους πρωταγωνιστές, αλλά μία ομάδα χωρίς ψυχολογία, με παίκτες που είχαν νοιώσει την αμφισβήτηση στο πετσί τους που ήταν και αυτοί στραβωμένοι με τον σύλλογο και χρειάστηκε να δουλέψει πολύ μαζί τους για να πετύχει.
Η λέξη που έκανε την διαφορά στον φετινό Παναθηναϊκό είναι η δουλειά. Έγινε σωστή, καθημερινή δουλειά από τον Γιοβάνοβιτς και το επιτελείο του και το αποτέλεσμα βγήκε στο γήπεδο.
Δεν ήταν δογματικός
Δεν έμειναν όμως μόνο εκεί. Πάλεψαν πολύ ώστε να βρουν το σχέδιο που ταιριάζει στον Παναθηναϊκό και τελικά το μεγάλο όπλο της ομάδας που έκανε την διαφορά στα playoffs ήταν πως στο τέλος της σεζόν ήταν η μοναδική ομάδα που μπορούσε να παίξει τα πάντα.
Να βρει τρόπο να είναι σωστή, με όλες τις λογικές ποδοσφαίρου και να εφαρμόσει όλα τα συστήματα. Σε αυτήν την ιδιαίτερη διαδικασία ενός τουρνουά με συνεχόμενα ντέρμπι στο τέλος της σεζόν το γεγονός πως ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς είχε στην καλύτερη δυνατή κατάσταση τους ποδοσφαιριστές του και τους είχε εκπαιδευμένους για να μπορούν να ανταποκριθούν στις διαφορετικές απαιτήσεις που είχε το κάθε παιχνίδι έκανε την διαφορά απέναντι στους ανταγωνιστές του.
Υπήρξε όμως μία πραγματικότητα που ακολούθησε η ομάδα του μέχρι τέλους. O Παναθηναϊκός έπρεπε να έχει στο γήπεδο χαρακτήρα μεγάλης ομάδας. Ήταν κάτι που το είχε πολύ μεγάλη ανάγκη, ο σύλλογος και ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς, κατάφερε να το δώσει από την πρώτη ημέρα.
Η αλλαγή στα εξτρέμ που έκανε τη διαφορά
Στα πρώτα τέσσερα παιχνίδια ακολούθησε το κλασικό 4-2-3-1, στην συνέχεια πέρασε τον Καρλίτος σαν δεύτερο φορ, σε ένα σύστημα ανάμεσα στο 4-4-1-1 και στο 4-4-2.
Μετά την ήττα στην Λεωφόρο από τον ΠΑΟΚ και ξεκινώντας από το παιχνίδι στον Βόλο με την Λαμία, καθιέρωσε ένα πιο συντηρητικό 4-3-3 με τρία καθαρά χαφ.
Μέσα από το ψάξιμο ήρθε και η αλλαγή που έκανε την διαφορά.
Η καθιέρωση των Παλάσιος, Αϊτόρ στα άκρα τις επίθεσης. Στο ξεκίνημα της σεζόν οι δύο ακραίοι που λογιζόντουσαν σαν βασικοί, ήταν οι Χατζηγιοβάνης, Βιτάλ.
Η ατομική βελτίωση των Παλάσιος, Αϊτόρ έκανε την διαφορά, καθώς οι δυό τους έφεραν και αποτελεσματικότητα που ήταν απαραίτητη για να πετύχει η ομάδα τους στόχους της.
Πρώτα κυριαρχικός, μετά κυνικός
Τώρα που φτάσαμε στο τέλος, η μάλλον ένα βήμα πριν το τέλος, γιατί μένει και ο μεγάλος τελικός, μπορούμε να συμπεράνουμε πως έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο που ο Γιοβάνοβιτς πρώτα εκπαίδευσε την ομάδα του στα δύσκολα και όταν ήταν έτοιμη, κατάφερε να της περάσει την κυνικότητα.
Ο Γιοβάνοβιτς πρώτα έκανε τον Παναθηναϊκό μία ομάδα που ξέρει να παίζει ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας και να είναι κυριαρχική στο γήπεδο, ακόμη και στα παιχνίδια του πιο υψηλού εγχώριου ανταγωνισμού και από την στιγμή που έφτασε σε αυτό το επίπεδο, κατάφερε να της δώσει το στοιχείο που έλλειπε για να την οδηγήσει στους στόχους.
Στο τέλος της σεζόν, ο Παναθηναϊκός των 10 ηττών στην κανονική περίοδο, που είχε φτάσει να χάνει το 40% των αγώνων. έβγαλε αήττητος όλα τα σημαντικά παιχνίδια των playoffs.
Έμαθε να παίζει με τρεις στόπερ, έμαθε να παίρνει αποτελέσματα παίζοντας σε χαμηλά μέτρα όπως έκανε στο Βικελίδης. Να κερδίζει με άμεσο ποδόσφαιρο και ελάχιστη κατοχή μπάλας όπως στο Καραϊσκάκης. Όλα αυτά χωρίς να ξεχάσει, όποτε ήταν ανάγκη, να πάρει την μπάλα και να παίξει κυριαρχικό ποδόσφαιρο που γοητεύει και να κάνει χαρούμενο τον κόσμο.
Ο Παναθηναϊκός πέτυχε πολλά την φετινή σεζόν. Όλα όμως ξεκινάνε, που βρήκε καλό προπονητή. Όχι κάποιον μάγο, αλλά έναν άνθρωπο που δουλεύει με ηρεμία σοβαρότητα και ξέρει πως να βελτιώνει τους ποδοσφαιριστές του.
Συνέχεια στην αναβάθμιση
Γράφει ο Κώστας Γουλής
Ο Παναθηναϊκός των +120 μεταγραφών στη δεκαετία που έχει τα ηνία του συλλόγου ο Γιάννης Αλαφούζος, αποφάσισε το περασμένο καλοκαίρι να αλλάξει συνολικά την κεντρική ιδέα ως προς τη στελέχωση του ρόστερ του.
Βοήθησε σ’ αυτό σε πολύ μεγάλο βαθμό κι ο τρόπος σκέψης και η γενικότερη φιλοσοφία του Ιβάν Γιοβάνοβιτς, ο οποίος δεν μπήκε στο τριπάκι του "θέλω μεταγραφές, για να είμαστε απλά γεμάτοι", αλλά εξαρχής δούλεψε πάνω στη λογική της ποιοτικής αναβάθμισης του δυναμικού που είχε στα χέρια του.
Οι πράσινοι έκαναν επτά μεταγραφές -τους Παλάσιος, Ρούμπεν, Μπρινιόλι, Κώτσιρα, Σάρλια, Βιτάλ, Λούντκβιστ- συν τον Βαγιαννίδη που αποκτήθηκε ως επιστροφή... επένδυσης, με προοπτική ενδεκάδας, προσθέτοντας στο Κορωπί τον Ιανουάριο μόνο τον δανεικό Μιγιάτ Γκατσίνοβιτς.
Ξανά όμως με την ίδια λογική, πως αυτός/οί που θα έρθουν, θα πρέπει να προσφέρουν πραγματικά κάτι το διαφορετικό πάνω στο παιχνίδι της ομάδας ως προς τα αγωνιστικά χαρακτηριστικά τους, θα πρέπει να είναι συμβατοί στο γενικότερο οικονομικό πλαίσιο και πάνω απ’ όλα θα πρέπει να κουμπώνουν σε απόλυτο βαθμό στο γενικότερο κλίμα των αποδυτηρίων, σε θέματα χαρακτήρα, συμπεριφοράς, φιλοδοξιών...
Γι’ αυτό σε μεγάλο βαθμό κι ο ίδιος ο Γιοβάνοβιτς που είχε τον τελευταίο λόγο πάνω σε κάθε κίνηση, έμοιαζε να δείχνει σε πολλές περιπτώσεις αρκετά διστακτικός ή για να ακριβολογούμε πολύ σχολαστικός σε κάθε μεταγραφική υπόθεση, "χτενίζοντας" και την τελευταία λεπτομέρεια, σε κάθε μεταγραφικό στόχο του τριφυλλιού.
Ακριβώς επειδή σεβόταν το ρόλο του, την ευθύνη της απόφασης, το οικονομικό πλαίσιο του κλαμπ και δεν ήθελε να μπουν στην ομάδα παίκτες, που εφόσον δεν έβγαιναν ως επιλογές θα προσέθεταν "βαρίδια" στον Παναθηναϊκό.
Μ’ αυτή ακριβώς τη λογική θα πορευτεί και το εφετινό καλοκαίρι ο 59χρονος τεχνικός (η παραμονή του οποίου στον πράσινο πάγκο, αναμένεται να κλειδώσει μέσα στο επόμενο δεκαήμερο), επιδιώκοντας τη συνέχεια στην αναβάθμιση του ρόστερ του Παναθηναϊκού, προκειμένου να γίνει ακόμη πιο ανταγωνιστικός σε όλους τους στόχους του.
Με δύο συγκριτικά πλεονεκτήματα, μάλιστα, σε σχέση με το περασμένο καλοκαίρι: Πρώτον, ο ίδιος γνωρίζει πλέον και την τελευταία λεπτομέρεια στην ομάδα και δεν έρχεται στο... σκοτάδι, έπειτα από μία ισοπεδωτική σεζόν για να ψάξει να βρει από πού ανοίγει το φως.
Και δεύτερον, πλέον υπάρχει πολύ καλύτερη οργάνωση και στο κομμάτι του scouting, μέσω της δουλειάς που έχει γίνει κατά τη διάρκεια της σεζόν απ’ τον Μάκη Λιβαθηνό και το υπόλοιπο τιμ. Scouting, που σαφώς σηκώνει ακόμη βελτιώσεις και δεν αγγίζει το τέλειο, αλλά έχει κάνει πολύ μεγάλα βήματα προόδου, απ’ την πλήρη εγκατάλειψη που είχε δείξει όλος ο οργανισμός του Παναθηναϊκού εδώ και χρόνια, πάνω σ’ αυτό το (καθοριστικό για το σύγχρονο ποδόσφαιρο) κομμάτι του οργανογράμματος.
Η διαμόρφωση του ρόστερ του Παναθηναϊκού για την επόμενη αγωνιστική περίοδο (2022/23), αναμένεται να πατήσει πάνω σε τρεις άξονες: Μεταγραφές, ανανεώσεις, αποχωρήσεις/αποδεσμεύσεις.
Μίνιμουμ έξι προσθήκες
Και στο εφετινό καλοκαίρι, ο Παναθηναϊκός δεν θα ψάξει την ποσότητα, αλλά την ποιότητα. Με γνώμονα, όσοι αποκτηθούν, να έχουν προοπτική ενδεκάδας ή παρουσίας στην πρώτη γραμμή του rotation.
Με βάση την κεντρική στόχευση, αλλά κι όσα έχουν μεταφερθεί προς τους ατζέντηδες και γενικά στην αγορά, το τριφύλλι θα κινηθεί μίνιμουμ για 6 μεταγραφές. Και συγκεκριμένα:
-Για βασικό επιθετικό γκολτζή. Έναν παίκτη που θα του προσφέρει -επιτέλους- το εύκολο γκολ, το οποίο έχει... ξεχάσει ο Παναθηναϊκός εδώ και μία πενταετία, απ’ την ημέρα δηλαδή που έφυγε ο μεγάλος Μάρκους Μπεργκ.
Η αγορά σκανάρεται πάρα πολύ προσεκτικά, με τους πράσινους να κοιτάζουν και ψηλά... ράφια, έχοντας διάθεση να προσφέρουν έως και 2 εκατ. ευρώ για τον φορ. Τα χρήματα δηλαδή που ξόδεψαν το περασμένο καλοκαίρι για την απόκτηση του Παλάσιος και δεν το... μετάνιωσαν ούτε λεπτό.
-Για αθλητικό, κεντρικό χαφ 8άρι. Ο Μαουρίσιο αποχωρεί και το κενό του θα πρέπει να καλυφθεί με έναν ακόμη καλύτερο χαφ, ο οποίος θα μπορέσει να ανταποκριθεί σε όλους τους ρόλους και σε όλα τα συστήματα, θα έχει το ειδικό βάρος για να ηγηθεί στον άξονα και θα έχει πίσω του ένα δυνατό βιογραφικό.
-Για αριστεροπόδαρο στόπερ. Από το περασμένο καλοκαίρι, ο Γιοβάνοβιτς ήθελε έναν κεντρικό αμυντικό με αριστερό πόδι και δυνατότητα να συμμετάσχει στο build up από χαμηλά μέτρα, προκειμένου να δίνει μεγαλύτερη ισορροπία και στα πόδια και στις θέσεις.
-Για δύο εξτρέμ: Ο Χατζηγιοβάνης φεύγει ως ελεύθερος κι ο Βιτάλ πολύ δύσκολα θα μείνει διότι η παρουσία του ειδικά στο β’ μισό της σεζόν δεν δικαιολόγησε στο ελάχιστον την προοπτική, όχι να δώσει ο Παναθηναϊκός τα 4 εκατ. ευρώ της οψιόν αγοράς του, αλλά ακόμη και να μπει στη διαδικασία να το παζαρέψει με την Κορίνθιανς.
Θα αναζητηθεί λοιπόν ένας πολύ πιο εκρηκτικός εξτρέμ, με δυνατότητα να παίξει στο ένας με έναν και καλή επαφή με τα δίκτυα και πιθανότατα ένας ακόμη ακραίος επιθετικός, πιο νεαρής ηλικίας, με ανοικτό το σενάριο δανεισμού με οψιόν αγοράς.
-Για αριστερό μπακ πίσω απ’ τον Χουάνκαρ, ο οποίος όπως όλα δείχνουν θα παραμείνει στο ρόστερ, με προοπτική εξέλιξης και δυνατότητα να καλύπτει τον Ισπανό και να παλεύει ακόμη και για τη θέση του βασικού. Κι εδώ έχει ήδη γίνει προεργασία.
Από εκεί και πέρα, ο όλος σχεδιασμός ίσως τροποποιηθεί κατά τη διάρκεια του Ιουνίου, αφού υπάρχουν αρκετά ανοικτά μέτωπα.
Αν φύγει ο Γκατσίνοβιτς μπορεί να αναζητηθεί ακόμη ένας χαφ που θα μπορεί να παίξει στο 8 και στο 10, ενώ είναι ανοικτό το τι θα γίνει με τη θέση του δεξιού μπακ.
Αν δηλαδή θα γίνει κίνηση εφόσον φύγει ο Φακούντο Σάντσες ή θα επιλέξει ο Παναθηναϊκός κι ο Γιοβάνοβιτς να επενδύσουν στον Βαγιαννίδη, ως μπακ-απ του Κώτσιρα, ο οποίος (παρότι στις αρχές πέρασε ένα δύσκολο διάστημα) έδειξε πως μπορεί να σηκώσει το βάρος της φανέλας.
Ανανεώσεις - Αποχωρήσεις
Κι εδώ τα "κεφάλαια" είναι αρκετά. Με τον Χουάνκαρ το όλο θέμα δείχνει να έχει μπει πλέον σε μια... σειρά και ο Ισπανός μπακ, αναμένεται να παραμείνει στο τριφύλλι για άλλα δύο χρόνια.
Με τον Βιγιαφάνιες, όλα εξαρτώνται από το οικονομικό. Ο Αργεντινός παίρνει φέτος λίγο κάτω από 700.000 ευρώ. Ενδεχόμενο να δοθεί αυτό το ποσό και τώρα δεν υπάρχει κι αυτό το γνωρίζει κι ο ίδιος, όπως γνωρίζει πως στα 31 του δύσκολα θα βρει αυτά τα χρήματα στην Ευρώπη.
Εκτός αν επιλέξει να πάει προς Αραβία μεριά, αν και -για οικογενειακούς λόγους- δεν φαίνεται να έχει στο μυαλό του κάτι τέτοιο. Αν δεχθεί μία σημαντική μείωση στις αποδοχές του, μαζί με μπόνους συμμετοχών (στη λογική του "παίζεις; Παίρνεις παραπάνω χρήματα") θα βρεθεί η χρυσή τομή.
Σίγουρα θα παίξει ρόλο και η επιθυμία του Γιοβάνοβιτς που θέλει τον Βίγια στο ρόστερ και την επόμενη σεζόν (ο ίδιος του άλλαξε φέτος τη θέση, το ρόλο του και τον τρόπο με τον οποίο βλέπει πλέον το ποδόσφαιρο), αλλά και το δέσιμο που έχει ο Αργεντινός με το τριφύλλι.
Από εκεί και πέρα: Ο Μαουρίσιο θα αποχωρήσει σαν παντοτινός φίλος για να συνεχίσει την καριέρα του κάπου στην Αραβική Χερσόνησο, ο Σάντσες δύσκολα θα μείνει και τη νέα σεζόν, ενώ δεν θα ενεργοποιηθούν οι οψιόν αγοράς στους Λούντκβιστ και Βιτάλ.
Ο Χατζηγιοβάνης θα αποχωρήσει, το ίδιο κι ο Μπεκ (επί της ουσίας έχει λήξει ήδη το συμβόλαιό του), ενώ θα γίνει πολύ μεγάλη προσπάθεια για να επεκταθεί ο δανεισμός του Γκατσίνοβιτς για άλλον ένα χρόνο.
Αν ο προπονητής της Χοφενχάιμ, Σεμπάστιαν Χένες κρίνει ότι περισσεύει στο ρόστερ της γερμανικής ομάδας, όλα θα γίνουν πιο εύκολα, καθότι ο "Γκάτσι" είναι πολύ ψημένος με το ρόλο του στον Παναθηναϊκό.
Παράλληλα, θα ανοίξει μέσα στο καλοκαίρι κι ένας άλλος κύκλος ανανεώσεων, παικτών που έχουν ενεργό συμβόλαιο με το κλαμπ, αλλά θέλει να τους δέσει για περισσότερα χρόνια ο Παναθηναϊκός. Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν ο Αϊτόρ, ο Ιωαννίδης κι ο Βέλεθ.
Στις αποχωρήσεις υπάρχει αρκετή δουλειά. Διότι δεν είναι μόνο οι παίκτες που μένουν ελεύθεροι και θα αποχωρήσουν, αλλά κι εκείνοι που δεν υπολογίζονται και θα πρέπει αντίστοιχα να βρουν ομάδες ή τρόπο για να σπάσουν τα συμβόλαιά τους.
Με πρώτο όλων τον Γιασίν Αγιούμπ, για τον οποίο υπάρχει η ελπίδα πως τούτη τη φορά θα φύγει. Είτε με το να βρει ομάδα, είτε με το να πάρει αποζημίωση και να χαιρετήσει.
Από εκεί και πέρα, είναι ανοικτό το τι θα γίνει με τους επιθετικούς (δύσκολα θα μείνουν μαζί οι Μακέντα και Καρλίτος και τη νέα σεζόν), ενώ αλλαγές αναμένεται να υπάρξουν και στη δεύτερη γραμμή των επιλογών της άμυνας (Χατζηθεοδωρίδης, Πούγγουρας).
Ανοικτό είναι επίσης και το θέμα του Διούδη, διότι πιθανότατα θα ήθελε να αποχωρήσει για να παίξει στο εξωτερικό σε μία ομάδα που θα του δώσει χρόνο συμμετοχής, με το ενδιαφέρον της Λέγκια να παραμένει "ενεργό".
Σε ότι αφορά τώρα τους δανεικούς, ο Αντόνιο Σαβιέρ θα επιστρέψει από την Εστορίλ για να ξαναφύγει, ενώ ο Καμπετσής (για τον οποίο δύσκολα θα ενεργοποιήσει την οψιόν αγοράς του η Βίλεμ), λογικά θα ψάξει για κάποια άλλη πρόταση στο εξωτερικό..
The Votanikos Project
Έτοιμο το 2026 το γήπεδο
Γράφει ο Πέτρος Παμακάριος
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά κι εφόσον τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που έχουν ανακοινωθεί από την Κυβέρνηση και το Δήμο Αθηναίων, το έργο θα αρχίσει τον Οκτώβριο του 2023 και θα ολοκληρωθεί σε 36 μήνες, για να είναι έτοιμο τον Ιούλιο του 2026 ή στα τέλη του έτους, ενώ οι εγκαταστάσεις του Ερασιτέχνη αναμένεται να είναι έτοιμες προς χρήση το καλοκαίρι του 2024. Κάτι το οποίο σημαίνει πως την περίοδο 2026-27, σε τέσσερις σεζόν από σήμερα, ο Παναθηναϊκός θα έχει τη δυνατότητα να αγωνιστεί στο νέο του σπίτι.
Το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού θα είναι κατηγορίας 4 αστέρων FIFA/UEFA με μάξιμουμ χωρητικότητα τις 40.000 θέσεις. Όχι όμως μικρότερο των 38.500 θέσεων σύμφωνα με τις μακέτες και τα πρώτα σχέδια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
Όλα θα εξαρτηθούν από τις τελικές μελέτες που αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τον προσεχή Οκτώβριο. Το νέο γήπεδο θα έχει επίσης 1.300 θέσεις σε σουίτες, 325 υπόγειες θέσεις parking, μουσείο του ποδοσφαιρικού Παναθηναϊκού και –τέλος- επτά εμπορικά καταστήματα.
Πάνω από 15 εκατ. ευρώ ετήσια έσοδα
Η προοπτική ανέγερσης του νέου γηπέδου στον Βοτανικό, προσφέρει την ευκαιρία στον Παναθηναϊκό να αλλάξει πολλαπλώς επίπεδα. Οι "πράσινοι" έχουν μπροστά τους τη δυνατότητα να αποκτήσουν πολύ μεγαλύτερη δυναμική σε πάρα πολλούς τομείς και φυσικά και σε οικονομικό επίπεδο ως κλαμπ, βλέποντας τα έσοδα τους να πολλαπλασιάζονται.
Αρκεί να αναφέρουμε πως στην πρώτη τριετία, με ένα σταθερό όριο εσόδων, υπό πολύ μετριοπαθείς προβλέψεις, τα ετήσια έσοδα για την ΠΑΕ αναμένεται να ξεπερνούν τα 15 εκατ. ευρώ.
1) Η ΠΑΕ θα έχει ως βασικό έσοδο το 85% των εισιτηρίων των αγώνων που θα δίνει στο νέο γήπεδο. Με βάση τους (μετριοπαθής) υπολογισμούς που έχουν γίνει απ’ την ΠΑΕ για την πρώτη τριετία (όπου η νέα ποδοσφαιρική αρένα αναμένεται να έχει μεγάλο ποσοστό πληρότητας) τα καθαρά έσοδα μόνο από τα εισιτήρια θα ξεπεράσουν τα 8 με 8,5 εκατ. ευρώ.
2) Από τις σουίτες 1.300 θέσεων του νέου γηπέδου, οι "πράσινοι" προσδοκούν έσοδα (απ’ τους επιφανείς Παναθηναϊκούς, αλλά και τις μεγάλες εταιρίες) που θα αγγίζουν τα 4,5 εκατ. ευρώ.
3) Απ’ τις εμπορικές χρήσεις (μπουτίκ κλπ) τα έσοδα αναμένεται να προσεγγίσουν το 1,5 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
4) Από την ονοματοδοσία (για την οποία οι άνθρωποι της "πράσινης" ΠΑΕ έχουν ξεκινήσει ήδη συζητήσει με μεγάλες εταιρίες) στον Παναθηναϊκό περιμένουν έσοδα που στο "καθαρό" 80% που θα δικαιούνται, θα κυμαίνονται από 1,5 έως 2,4 εκατ. ευρώ ετησίως.
5) Από εκεί και πέρα η ΠΑΕ γλιτώνει ένα πολύ μεγάλο έξοδο, την έκδοση των μελετών και των οικοδομικών αδειών που είναι εν ισχύ απ’ το 2008 (και πάνω σ’ αυτές θα πατήσει το νέο γήπεδο), ενώ υπολογίζεται πως θα έχει κι άλλα σημαντικά έσοδα από συναυλίες και συνέδρια στις ημέρες που δεν θα υπάρχουν αγώνες, απ’ όπου θα εισπράττει το 50%.
Όλα τα παραπάνω προσφέρουν ένα "πακέτο" εσόδων έως και 16-17 εκατ. ευρώ προς την πράσινη ΠΑΕ. Απ’ αυτά, αν αφαιρεθούν τα έξοδα απ’ τις συμβατικές υποχρεώσεις που πρέπει να πληρώνει ο ποδοσφαιρικός Παναθηναϊκός, αλλά και τα έξοδα συντήρησης (έως 4 εκατ. ευρώ), το καθαρό ποσό εσόδων που μπορεί να εξασφαλίσει απ’ το νέο γήπεδο η πράσινη ΠΑΕ θα ξεπερνάει τα 15 εκατ. ευρώ.
Τι θα καταβάλει η ΠΑΕ Παναθηναϊκός
Ας δούμε όμως αναλυτικά τι προβλέπεται μέσω των συμβάσεων να καταβάλλει ετησίως η ΠΑΕ Παναθηναϊκός.
1) Η ΠΑΕ Παναθηναϊκός, μέσω της σύμβασης που θα υπογραφεί με τον Ερασιτέχνη Παναθηναϊκό αναμένεται να πληρώνει σε ετήσια βάση ως "ενοίκιο" για τη χρήση του ποδοσφαιρικού γηπέδου το ποσό των 500.000 ευρώ.
2) Επίσης θα καταβάλλει το 15% επί των εισιτηρίων και των διαφημιστικών εσόδων προς τον Α.Ο. επί 49 χρόνια, το οποίο θα "σφραγιστεί" στη μεταξύ τους σύμβαση.
3) Με βάση τη σύμβασή της με το Δήμο Αθηναίων, η ΠΑΕ θα πληρώνει ως ελάχιστο αντάλλαγμα για τη χρήση των σουιτών (1.300 θέσεων) το ποσό των 145.000 ευρώ.
4) Επίσης η ΠΑΕ θα δίνει ποσοστό 90% επί των μισθωμάτων στον Δήμο από δραστηριότητες που θα έχει νοικιάσει ή εάν ασκεί η ίδια τη χρήση (μπουτίκ) θα δίνει ποσοστό 10% επί του τζίρου στον Δήμο. Σε κάθε περίπτωση θα δίνεται προς το Δήμο ως ελάχιστο ποσό για τις εμπορικές χρήσεις των 7 εμπορικών καταστημάτων το ποσό των 270.000 ευρώ. Συνολικά και για τα δύο παραπάνω κομμάτια θα πληρώνει ως ελάχιστο εγγυημένο ποσό 415.000 ευρώ.
5) Για την ονοματοδοσία του νέου γηπέδου, που περνάει στην ευθύνη της ΠΑΕ, θα πρέπει να πληρώνεται ποσοστό 20% για τα πρώτα 10 χρόνια και 15% στα επόμενα 39 χρόνια. Αν επί παραδείγματι ο Παναθηναϊκός φτάσει σε ένα deal με εταιρία για την ονοματοδοσία του γηπέδου στο Βοτανικό ύψους 3 εκατ. ευρώ, για την πρώτη δεκαετία οι 600.000 ευρώ θα πληρώνονται στο Δήμο Αθηναίων και στο κράτος και τα 2,4 εκατ. ευρώ θα τα καρπώνεται ο Παναθηναϊκός.
6) Σε κάθε είδους συναυλιών/πολιτιστικών εκδηλώσεων ο Δήμος θα κρατάει το 50% επί των εσόδων.
Αν προστεθούν όλα τα παραπάνω η ΠΑΕ Παναθηναϊκός θα καταβάλει ετησίως (ανάλογα και με το ποσοστό επί των εισιτηρίων) ένα ποσό που θα ξεπερνάει τα 2 με 2,2 εκατ. ευρώ. Συν βεβαίως το κόστος συντήρησης και λειτουργίας του ποδοσφαιρικού γηπέδου και το 50% του κόστους λειτουργίας και συντήρησης των εγκαταστάσεων του Ερασιτέχνη (κάτι που θα καθοριστεί απ’ τη μεταξύ τους σύμβαση).
Ομάδα για πρωταθλητισμό
Το νέο γήπεδο από μόνο του είναι ικανό για να δώσει ώθηση στην αναγέννηση του Παναθηναϊκού και να οδηγήσει το "τριφύλλι" σε νέες καλύτερες μέρες. Αντίστοιχες του ένδοξου παρελθόντος του.
Όπως επίσης να προσελκύσει ακόμα και καλύτερους ποδοσφαιριστές τα επόμενα χρόνια. Καθώς είναι διαφορετικό για οποιονδήποτε παίκτη να παίζει στη Λεωφόρο, ανεξαρτήτου της Ιστορία της, με το να αγωνίζεται σε ένα νέο γήπεδο, υπερσύγχρονο, ικανό να διοργανώσει ακόμα και τελικούς ευρωπαϊκών διοργανώσεων.
Την ίδια ώρα όμως στη διοίκηση του τριφυλλιού είναι αποφασισμένοι με ορίζοντα το νέο γήπεδο που έρχεται, να δημιουργηθεί μια ομάδα που θα κάνει πρωταθλητισμό.
Όχι τη σεζόν 2026-27 όπου ο Παναθηναϊκός αναμένεται να μπει στο νέο του γήπεδο, αν όλα πάνε με βάση τα χρονοδιαγράμματα, αλλά νωρίτερα, πολύ νωρίτερα. Η διοίκηση του Γιάννη Αλαφούζου προτίθεται χρονιά με χρονιά ακόμα και από φέτος το καλοκαίρι να ανεβάζει το μπάτζετ του συλλόγου.
Τόσο η επιστροφή στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις όσο και το γήπεδο που έρχεται και για το οποίο πάλεψε κι ο ίδιος ο ισχυρός άνδρας της πράσινης ΠΑΕ, τον έχουν ζεστάνει και γνωρίζει πως θα πρέπει να ανοίξει τις κάνουλες, να δώσει περισσότερα χρήματα.
Δίχως όμως υπερβολές και τα λάθη του παρελθόντος, το οποίο πρέπει να έχει διδάξει τους πράσινους και τον ίδιο φυσικά, ώστε η ομάδα να έχει ένα καλύτερο ρόστερ και να επανέλθει στη δυναμική του παρελθόντος εντός αγωνιστικών χώρων.
Η προοπτική του γηπέδου άλλωστε ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Γιάννης Αλαφούζος αποφάσισε να αλλάξει στάση από το 2018 και μετά και να αρχίσει τη σταδιακή αποπληρωμή των χρεών που είχαν δημιουργηθεί και είχαν φτάσει το 2017 τα 54,7 εκατ. ευρώ.
Γνωρίζει κι ο ίδιος πολύ καλύτερα από τον καθένα πως το γήπεδο στο Βοτανικό, δημιουργεί νέο όραμα και προοπτική, όπως επίσης πως η ομάδα θα μπορεί σε μεγάλο βαθμό να συντηρείται χωρίς τα χρήματα του μεγαλομετόχου. Και την ίδια στιγμή μια καλύτερη ομάδα, που θα επιστρέψει στους τίτλους και η οποία θα έχει ένα δικό της νέο και υπερσύχρονο γήπεδο, θα μπορούσε να πωληθεί ευκολότερα τα επόμενα χρόνια αν τελικά ο Γιάννης Αλαφούζος αποφασίσει να αποχωρήσει από τον Παναθηναϊκό.
Δημόσια τοποθέτηση Αλαφούζου μετά από 5 χρόνια
Γράφει ο Κώστας Γουλής
Ήταν βράδυ της 31ης Μαΐου 2017, λίγη ώρα μετά το διπλό του Παναθηναϊκού στην Τούμπα επί του ΠΑΟΚ (3-2) στην τελευταία αγωνιστική των playoffs της περιόδου 2016/17.
Στο φινάλε μίας χρονιάς με απίστευτη ένταση, που γιγαντώθηκε στον δεύτερο ημιτελικό των δύο ομάδων (και στα τρομερά και δικαιολογημένα παράπονα των "πράσινων" για τη διαιτησία του Κύζα) κι ολοκληρώθηκε τα playoffs, με το πρώτο ματς στη Λεωφόρο που δεν τελείωσε ποτέ, λόγω του κουτιού μπύρας που πετάχτηκε από ανεγκέφαλο οπαδό και βρήκε στο κεφάλι τον Βλάνταν Ίβιτς.
Λίγο μετά το γκολ του Γκιγέρμο Μολίνς στο 94ο λεπτό, με το οποίο ο Σουηδο-ουρουγουανός επιθετικός χάρισε τη νίκη γοήτρου στο τριφύλλι (που είχε μείνει εκτός διεκδίκησης της 2ης θέσης και των προκριματικών του Champions League, μετά την τιμωρία του για το διακοπέν ματς), ο Γιάννης Αλαφούζος έκανε παρέμβαση στη NOVA, αμέσως μετά την τοποθέτηση του Ιβάν Σαββίδη. Κι αυτή ήταν η τελευταία φορά που ακούστηκε δημόσια ο λόγος του και η φωνή του.
Έχοντας επιτεθεί τότε προς τον ιδιοκτήτη του ΠΑΟΚ, πάνω σε θέματα που δεν αφορούσαν μόνο το ποδόσφαιρο, είχε τονίσει πως "...εγώ δεν θα εγκαταλείψω τον Παναθηναϊκό, αλλά θα πάρω μια θέση πιο πίσω και θα ασχοληθώ με τη διαφθορά στο ελληνικό ποδόσφαιρο", ενώ παραδέχθηκε πως "...σαν Γιάννης Αλαφούζος έχω ηττηθεί στην προσπάθειά μου, αλλά δεν θα εγκαταλείψω τον Παναθηναϊκό. Σαν Γιάννης Αλαφούζος δηλώνω ότι απέτυχα. Θα συμμετέχω στη χάραξη της στρατηγικής του συλλόγου και θα βοηθήσω ώστε να επιβιώσει οικονομικά. Αλλά δεν θέλω να ασχολούμαι άλλο με το ποδόσφαιρο, μόνο με τη διαφθορά και τη σαπίλα που επικρατεί σε αυτό".
Προσθέτοντας για την (τότε) επόμενη μέρα πως "…το μοντέλο που θέλω, είναι να έχει η ομάδα μια καλή εντεκάδα και θα την έχει την επόμενη σεζόν, παράλληλα με νέα παιδιά από τις Ακαδημίες. Θέλουμε να το κατορθώσουμε με δικά μας παιδιά και δίπλα τους καλούς ξένους όπως τον Μπεργκ και τον Ζέκα", πριν συγχαρεί "τον Ουζουνίδη για την εκπληκτική δουλειά που έκανε, όπως κι ο Λυμπερόπουλος. Μαζί θα κάνουμε προσπάθεια να πετύχουμε".
Ο δρόμος της σιωπής...
Αυτή ήταν και η τελευταία δημόσια τοποθέτηση του ιδιοκτήτη του Παναθηναϊκού, ο οποίος επέλεξε έκτοτε το δρόμο της σιωπής, σε ότι έχει να κάνει με την ομάδα του "τριφυλλιού". Κάτι που είχε ήδη αρχίσει να κάνει λίγους μήνες πριν από εκείνο το ματς με τον ΠΑΟΚ, τον Νοέμβριο του 2016, μετά την ήττα από τον Ολυμπιακό στο Φάληρο (3-0).
Εκεί, όπου άρχισε να σπάει πλέον μέσα του ο πρώτος μεγάλος κρίκος στη σχέση του με το κλαμπ, μετά τις αντιδράσεις που ακολούθησαν και την επίσκεψη των οπαδών στο Κορωπί.
Η συνέχεια λίγο-πολύ γνωστή και τα περισσότερα εξ αυτών γραμμένα και χιλιοειπωμένα... Δεν ακολούθησε τα λόγια που είχε πει σ’ εκείνη την τοποθέτησή του στο συνδρομητικό κανάλι, οι Μπεργκ και Ζέκα πωλήθηκαν το ίδιο καλοκαίρι, τράβηξε επί οκτώ μήνες την οικονομική πρίζα όταν διαπιστώθηκε πως το εταιρικό χρέος είχε φτάσει τα 54,7 εκατ. ευρώ, ακολούθησαν αμέτρητες προσφυγές, ευρώ-τιμωρία, αδυναμία αδειοδότησης (κι αλλαγή του κανονισμού για τον υποβιβασμό) κι αμέτρητη χλεύη και διασυρμοί εντός κι εκτός γηπέδων...
Αποσύρθηκε για καιρό απ’ την παναθηναϊκή καθημερινότητα, επανήλθε κι άρχισε να χρηματοδοτεί ξανά κάλυψη χρεών όταν διαπραγματεύτηκε με τον Παϊρότζ Πιεγκμποσάντ την πώληση της ΠΑΕ, συνέχισε να πληρώνει πολύ πιο σταθερά μετά το 2018, εφήρμοσε πλάνο απομείωσης του χρέους και μετά την άνοιξη του 2020 (εν μέσω του ξεσπάσματος του κορονοϊού) άρχισε να εμφανίζεται πολύ πιο ενεργά στο προσκήνιο.
Με έντονη συμμετοχή στα συμβούλια της Super League, παρουσία στο γήπεδο στα εντός έδρας ματς, πρωταγωνιστικό ρόλο στο θέμα της επιδότησης των ΠΑΕ με ποσοστό επί των κερδών του στοιχήματος, αλλά και στο πρότζεκτ της "Διπλής Ανάπλασης". Πρότζεκτ με το οποίο πλέον συμφωνούσε πως ήταν η μοναδική γηπεδική λύση για τον Παναθηναϊκό, μολονότι στα ξεκινήματά του στο "τριφύλλι" είχε εκφραστεί πολλάκις υπέρ σχεδίων κι επιλογών που εμπεριείχαν μέσα τους τη Λεωφόρο.
Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη του
Υπάρχει όμως κι ένα (πολύ βασικό) πράγμα δεν έχει κάνει ακόμα ο Αλαφούζος απ’ την ημέρα που επανήλθε στην παναθηναϊκή καθημερινότητα: Να βγει και να μιλήσει δημόσια προς τον κόσμο του Παναθηναϊκού. Αναμφίβολα ένα απ’ τα μεγαλύτερα λάθη του, στα ουκ ολίγα που έχει κάνει σ’ αυτή τη δεκαετία που έχει στα χέρια του τις τύχες του ποδοσφαιρικού "τριφυλλιού".
Αυτό το "μα γιατί δεν βγαίνει να μιλήσει επιτέλους και να μας πει τι θέλει να κάνει...", στο οποίο καταλήγει το 99% των συζητήσεων που κάνουν μεταξύ τους οι φίλοι του Παναθηναϊκού, όταν η κουβέντα φτάνει στο όνομα "Αλαφούζος".
Όχι απαραίτητα για να ζητήσει "συγχωροχάρτι" κι "άφεση αμαρτιών". Αυτά μόνο ο Θεός μπορεί να τα δώσει... Αλλά για να εξηγήσει (επιτέλους) τι συνέβη σ’ αυτή την καταραμένη για τον Παναθηναϊκό σεζόν 2017/18, να αναλύσει τις σκέψεις του και τις (τότε) αποφάσεις του, αλλά -πολύ περισσότερο- να μιλήσει για το πλάνο που έχει για το μέλλον.
Αλλά πάνω απ’ όλα με ειλικρίνεια... Αυτό που ζητάει ο κόσμος, όλος ο κόσμος του Παναθηναϊκού που στήριξε στην αρχή την προσπάθειά του, αλλά είδε τον ιδιοκτήτη του να περνάει μέσα σε λίγους μήνες απ’ το ένα άκρο στο άλλο. Και την ομάδα να μετατρέπεται σε… roller coaster σε οικονομικό κι αγωνιστικό επίπεδο.
Η πρόθεση να μιλήσει στο τέλος της σεζόν
Η ώρα γι’ αυτή τη δημόσια κουβέντα και τοποθέτηση φαίνεται πως πλησιάζει... Και η ολοκλήρωση της εφετινής σεζόν (ανεξαρτήτως του τι θα γίνει στον τελικό του Κυπέλλου με τον ΠΑΟΚ) αναμένεται να συνοδευτεί πια κι απ’ την κίνηση του Γιάννη Αλαφούζου να βγει και να μιλήσει δημόσια προς τον κόσμο του Παναθηναϊκού.
Το σκεφτόταν αρκετό καιρό όλο αυτό και πιθανώς να το είχε ήδη πράξει κι απ’ τις αρχές του έτους, όμως οι συνθήκες που υπήρχαν δεν ευνοούσαν μία τέτοια εμφάνιση. Ο Παναθηναϊκός αγωνιζόταν τότε για να μπει στην εξάδα των playoffs, πάλευε για να προχωρήσει στο Κύπελλο και δεν ήταν (ακόμα) η ώρα για να βγει και να μιλήσει. Είναι και θέμα timing.
Πλέον οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Η όλη αύρα γύρω απ’ την ομάδα και το ποδοσφαιρικό τμήμα είναι πολύ καλύτερη, όχι μόνο γιατί επιστρέφουν οι πράσινοι στην Ευρώπη, αλλά γιατί φαίνεται μετά από καιρό πως υπάρχει μία αγωνιστική προοπτική, ένα ποδοσφαιρικό πλάνο που προσφέρει ελπίδα και όραμα.
Κι επικοινωνιακά τώρα είναι ίσως η καταλληλότερη στιγμή για να βγει και να μιλήσει... Πάνω στη συμπλήρωση των 10 ετών από τότε που πήρε τα ηνία του Παναθηναϊκού, αρχικά μέσω της Συμμαχίας κι από το 2014 και μετά κατά μόνας.
Σαν έναν απολογισμό πεπραγμένων μέσα σ’ όλα, από έναν άνθρωπο που έχει βάλει περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ προσωπικά χρήματα στον Παναθηναϊκό από το 2012 (μαζί με την αγορά του "Γ. Καλαφάτης"), αλλά τα αμέτρητα λάθη του, έριξαν τα περισσότερα εξ αυτών κατέληξαν στον... κάλαθο των αχρήστων, τσακίζοντας συνολικά το προφίλ του και την ιστορική παρουσία του στον σύλλογο...
Βack in business
Του Αντώνη Οικονομίδη
Η κανονικότητα σε έναν ποδοσφαιρικό οργανισμό είναι μία συνθήκη, που είτε σε αποδρομή και απώλεια είτε σε επιστροφή και ανάκτησή της, πρώτα τη βιώνει πολυεπίπεδα και μετά την εκδηλώνει δημοσίως, καθιστώντας την ορατή σε οπαδική βάση, media και κοινή γνώμη.
Ετσι αν η φετινή σεζόν του Παναθηναϊκού με την εξασφάλιση του ευρωπαϊκού εισιτήριου ύστερα από πέντε χρόνια, την επάνοδο σε διεκδίκηση τροπαίου έπειτα από οκτώ, προσφέρει επιτεύγματα απτά, τα οποία και μαρτυρούν σε όλους βελτίωση, πρόοδο και σταδιακή επαναφορά του ιστορικού στάτους του club, δεν παύουν να είναι αποτελέσματα μιας διαδικασίας reset, η οποία και πολύ νωρίτερα έχει ξεκινήσει και αντιληπτή καθολικά δεν (θα μπορούσε να) είναι.
Στην ποδοσφαιρική αγορά όμως, εκεί που ο κάθε σύλλογος υποχρεωτικά δραστηριοποιείται, αυτή η αλλαγή έχει γίνει εμφανής νωρίτερα.
Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια άλλωστε από τότε που το όνομα του Παναθηναϊκού στη football business ήταν συνυφασμένο με… no business. Από τότε που ο ιδιοκτήτης των «πράσινων» αποφάσισε, αρχές φθινοπώρου του 2017, βίαια, να αποσύρει οποιοδήποτε κανάλι προσωπικής χρηματοδότησης προς το club, αυτό άρχισε να κατακρημνίζει, ταχύτατα, τη φήμη, την υπόσταση και το iso αποδοχής που η συγκεκριμένη αγορά δίνει.
Ο Παναθηναϊκός ως επιχειρηματικό ποδοσφαιρικά συμβαλλόμενο μέρος έγινε παντελώς αφερέγγυος. Από εκεί που η μετοχή του σε αυτό το ιδιότυπο χρηματιστήριο ήταν (κάτι σαν) blue chip, χωρίς τον παραμικρό φόβο για συναλλαγές προς τους επαγγελματίες του αθλήματος, μετατράπηκε σε… ναρκοπέδιο, στο οποίο χτυπούσαν την πόρτα του και (πόσω μάλλον) έμπαιναν μόνο όσοι ήταν διατεθειμένοι να αναλάβουν το ρίσκο της επιλογής τους να συνδιαλλαχθούν με έναν αναξιόπιστο συνεργάτη.
Οι οφειλές άλλωστε που κλήθηκε να αντιμετωπίσει στα προηγούμενα χρόνια το «τριφύλλι» σε εκπροσώπους παικτών και σε ατζέντηδες, η ατελείωτη σειρά των διακανονισμών και τα εκατομμύρια που δόθηκαν σε αυτούς (σε δεύτερο επίπεδο) είναι απολύτως πρόδηλα της κατάστασης που επικρατούσε, αλλά και για το – ουσιαστικά – απαγορευτικό που είχε σηκώσει η αγορά προς τον πάλαι ποτέ Panathinaikos.
Μοιραία και ανεξαρτήτως υπόστασης, όσοι επιλέγουν να συνεργαστούν με ένα τέτοιο club, είτε ανάλογα αφερέγγυοι είναι ως προς την πελατεία τους – και την ποιότητα αυτής - είτε τόσο απελπισμένοι ώστε να μην ενδιαφέρονται για το αν διαβούν τελικά ένα τέτοιο ναρκοπέδιο.
Κοινώς, αξιόπιστοι ατζέντηδες δεν θα έμπαιναν ποτέ σε τέτοιες συνθήκες, στη διαδικασία συνεργασίας με τον Παναθηναϊκό, στη διαδικασία να προτείνουν παίκτες, να κάνουν deals και μετά να τρέχουν σε δικαστήρια για να διεκδικήσουν τα χρήματά τους.
Φήμη και πραγματικότητα
Όλα, τα βίωσε σε αυτό το διάστημα ο σύλλογος. Πολύ γρήγορα και πολύ έντονα. Αυτό που επίσης αντιλήφθηκαν οι άνθρωποι που κατά καιρούς κλήθηκαν να διαχειριστούν είτε οικονομικά, είτε νομικά, είτε διαπραγματευτικά, είτε αγωνιστικά τα διάφορα θέματα που αφορούσαν και προέκυπταν από τις όποιες επαφές με τους ατζέντηδες, είναι πως η φήμη λειτουργεί και στη football business - ειδικά μάλλον στη football - business αντιστρόφως ανάλογα με την πραγματικότητα.
Συχνά πυκνά χρειάζονταν λοιπόν πολλαπλάσια γεγονότα και πράξεις προς μία, θετική, κατεύθυνση για να αναιρεθεί έστω και μία αρνητική που είχε όμως παγιωθεί, είχε ριζώσει στην αγορά.
Δεν είναι εύκολο για έναν ποδοσφαιρικό οργανισμό, όσο βαριά φανέλα και ακηλίδωτη για δεκαετίες υπόσταση διαθέτει, να ξεπλύνει και κυρίως να καθαρίσει μια ρετσινιά που δημιουργήθηκε από κακές αποφάσεις και προβληματική λειτουργία έστω και λίγων χρόνων.
Κατάσταση που ήταν σίγουρα αχρείαστη ως προς την αιτιολογία γέννησής της. Αποδείχτηκε επώδυνη για τη βιωσιμότητα του συλλόγου ως προς την αντιμετώπισή της.
Δεδομένα αυτή ήταν χρονοβόρα και χωρίς κανένα, μα κανένα περιθώριο λάθους και σίγουρα, το προφανέστερο σε όλους, ανεξαρτήτως θέσης και ρόλου, κόστισε και αγωνιστικά. Διαφορετικά σε προσεγγίζουν όταν εμπνέεις εμπιστοσύνη και αξιοπιστία, διαφορετικά όταν αυτά είναι τα πρώτα που αναζητούνται.
Από την στιγμή όμως που σταδιακά όλες οι δεκάδες εκκρεμότητες με ανεξόφλητες πληρωμές σε ατζέντηδες, πληρωμές εκατομμυρίων, μπήκαν σε μια ρέγουλα και ρυθμίστηκαν και εφόσον – εξίσου σημαντικό – το όνομα του Παναθηναϊκού σταμάτησε να απασχολεί το νομικό τμήμα διεθνών ομοσπονδιών και αθλητικά δικαστήρια, τότε το σκηνικό άλλαξε.
Σιγά σιγά, βήμα βήμα, άρχισε το brand του συλλόγου να βγαίνει ξανά στον αφρό, χωρίς λεκέδες, χωρίς σήματα κινδύνου και απαγορευτικά. Η αγορά ανταποδίδει. Με επιφύλαξη σίγουρα, με μεγαλύτερη υστέρηση από την ταχύτητα που αφαιρεί, αλλά ανταποδίδει.
Καλώς ή κακώς, στο σύγχρονο ποδοσφαιρικό modus operandi, έτσι λειτουργεί ο μηχανισμός. Ετσι παίζεται το παιχνίδι. Ποτέ και για καμία ομάδα, καλές, επαγγελματικές, συνεπείς συνεργασίες με ατζέντηδες δεν γίνεται να υποκαταστήσουν ένα ορθά δομημένο και πλήρες δίκτυο εξειδικευμένων συνεργατών που θα επανδρώσουν τμήμα scouting, τμήμα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, τμήμα αγωνιστικού management, ακόμη ακόμη και τμήμα διεθνών σχέσεων.
Αντικατοπτρισμός στάτους το επίπεδο των συνεργασιών
Ο Παναθηναϊκός όμως στη λαίλαπα των προβλημάτων που αντιμετώπισε τα τελευταία χρόνια, όλα τούτα τα άφησε πίσω. Πολύ πίσω. Είναι ενδεικτικό άλλωστε πως μόλις πέρυσι προσλήφθηκε επικεφαλής του τμήματος scouting.
Με βασική του αρμοδιότητα όχι να κατανείμει ρόλους, να αλλάξει προσέγγιση και φιλοσοφία, αλλά απλώς να το… στελεχώσει. Η απόσταση που εδώ καλείται να καλύψει ο Παναθηναϊκός είναι σαφώς μεγαλύτερη.
Ενας λόγος συνεπώς περισσότερο πως μέχρι να το πετύχει θα πρέπει να βασίζεται στη συνεργασία του με τους ελεύθερους επαγγελματίες του χώρου.
Η διαφορά είναι όμως πως πλέον δεν προσελκύει μόνο απελπισμένους, καιροσκόπους και αφερέγγυους. Αντικατοπτρισμός της εικόνας ενός club οι συνεργασίες του στην αγορά και κυρίως το επίπεδο αυτών και όσων θέλουν να συνεργαστούν με το club.
Και όχι προφανώς, το ευρωπαϊκό εισιτήριο δεν αποτελεί τον κύριο επιταχυντή της μεταστροφής. Αυτή έτσι κι αλλιώς συντελείται. Με τις αλλαγές στην στόχευση ποδοσφαιριστών. Με το ποιου επιπέδου – μισθολογικού, αγωνιστικού, ποιοτικού – είναι δυνατόν πλέον να προσεγγιστούν, χωρίς να αντιμετωπιστεί ο σύλλογος, τουλάχιστον, με καχυποψία.
Ο Παναθηναϊκός άλλωστε έκανε τη μεγαλύτερη αγορά επί ημερών της τρέχουσας ιδιοκτησίας του πέρυσι (Παλάσιος), όταν δεν συμμετείχε στις διεθνείς διοργανώσεις.
Έφερε μεσούσης της τρέχουσας σεζόν εν ενεργεία ποδοσφαιριστή ομάδας Bundesliga (Γκατσίνοβιτς). Εστω και δανεικό, ναι, αλλά με βιογραφικό και παραστάσεις αδιαμφισβήτητες.
Στην αμέσως προηγούμενη χειμερινή μεταγραφική περίοδο διαφήμιζε (;) επικοινωνιακά τη συμφωνία με ποδοσφαιριστές τύπου Σανκαρέ και Ενγκαμποτό. Αν μη τι άλλο η διαφορά είναι καθολικά αξιοσημείωτη, από όποια πλευρά και αν το δει κανείς.
Το ευρωπαϊκό εισιτήριο εννοείται πως μπορεί να προσθέσει σε αυτή τη διαφορά, αλλά θα έχει νόημα ουσιαστικής συζήτησης, μόνο όταν επικυρωθεί με συμμετοχή στους ομίλους. Τότε, αποκτά βαρύτητα.
Πρόσθετη διαπραγμευτική ισχύ, γίνεται και μπορεί να προσφερθεί ως δέλεαρ, ως περαιτέρω κίνητρο και εξασφάλιση. Ως τότε, είναι ένα ακόμη σημάδι, σοβαρό και σημαντικό καθ’ όλα, αποτελεί ακόμη έναν σταθμό στον δρόμο της επανόδου.
Το θετικό, το θετικότερο γι’ αυτήν την πορεία πλήρους ανάκτησης της κανονικότητας, σύμφυτης με το διαχρονικό στάτους του Παναθηναϊκού, είναι πως πλέον όλοι αυτοί οι σταθμοί είναι υπέργειοι. Φαίνονται σε και από όλους.
Και έτσι, δεν γίνεται, δεν μπορεί να υπάρξουν αλλαγές και ανακατευθύνσεις. Μπορεί ο… τερματικός να καθυστερήσει, μα και αυτός, ορατός είναι. Θέμα χρόνου…
Η ματιά των προπονητών
Γιάννης Αναστασίου και Μιχάλης Γρηγορίου κατέθεσαν στο SPORT24 τη γνώμη τους για τον Παναθηναϊκό που αυτοί αντιμετώπισαν ως προπονητές του Παναιτωλικού και της Λαμίας αντίστοιχα.
Από τον Ηλία Καλλονά και τον Γιάννη Ζωιτό
Ο Παναιτωλικός ήταν η τελευταία ομάδα που νίκησε τον Παναθηναϊκό, με 1-0 στο Αγρίνιο στις 19 Φεβρουαρίου, και ο Γιάννης Αναστασίου εκείνος που σταμάτησε το σχέδιο του Ιβάν Γιοβάνοβιτς.
"Ο Παναθηναϊκός είχε μια μέτρια εικόνα μέχρι τη μεταξύ μας αναμέτρηση και την τελευταία του ήττα στη σεζόν από τον Παναιτωλικό στο Αγρίνιο. Είχε τα πάνω του αλλά και τα κάτω του στη διάρκεια της χρονιάς", ανέφερε αρχικά ο 49χρονος τεχνικός προτού αναφερθεί σε ό,τι ακολούθησε.
"Από το ματς στο Αγρίνιο και μετά όμως είχε μια σταθερά ανοδική πορεία. Φαίνεται πως βρήκε ρυθμό, είχε καλή φυσική κατάσταση και ποιότητα σε κάποιες θέσεις του. Επίσης έδειξε συνέπεια στην τακτική του, είχε διάρκεια ως ομάδας και είχε ένα καλό μομέντουμ μέχρι το τέλος της σεζόν, στο κρισιμότερο ίσως κομμάτι της. Έδειξε μεγάλη επιμονή στο πλάνο που είχε από την αρχή της σεζόν.
Στα δικά μου μάτια ξεχώρισε ο Πέρεθ. Είναι ένας παίκτης που παίζει σε μια κομβική θέση και που χρειάζεται ηρεμία. Είναι ο παίκτης που όταν έχανε τη μπάλα ο Παναθηναϊκός ήταν στη σωστή θέση, εκεί που έπρεπε, δεν είναι aggressive, αλλά έκλεινε τους χώρους πάντα σωστά και έκανε δύσκολες τις επιλογές του αντιπάλου για να δημιουργήσει επικίνδυνες καταστάσεις και αυτό είναι κάτι εξαιρετικό για τον Παναθηναϊκό
Με όσα είδα πιστεύω ότι στη θέση του φορ είχε μια έλλειψη, γιατί πιστεύω πως ο Ιωαννίδης είναι ένα παιδί με προσόντα και ταλέντο αλλά όχι ακόμα απολύτως έτοιμος για να σηκώσει το βάρος της φανέλας του Παναθηναϊκού.
Έχει πάρει πολλά από τα εξτρέμ και τα χαφ του οπότε θα πρέπει να παίρνει και από το φορ. Εκεί πρέπει να δώσει έμφαση, να βρει έναν παίκτη που θα κουμπώνει στο πλάνο για να είναι ανταγωνιστικός και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη".
Ο Μιχάλης Γρηγορίου εργαζόταν στη Λαμία ως τον περασμένο Μάρτιο και στα δύο παιχνίδια του πρωταθλήματος βρήκε απέναντί του έναν Παναθηναϊκό που προσπαθούσε να παίξει ποδόσφαιρο κυριαρχίας, αλλά χρειάστηκε χρόνο για να φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο.
Στην τοποθέτησή του υποστήριξε: "Είναι ξεκάθαρο πως σε σχέση με ο,τι είδαμε πέρυσι από τον Παναθηναϊκό η φιλοσοφία ήταν εντελώς διαφορετική κι αυτό πιστώνεται στο νέο προπονητικό σταφ και φυσικά στον Ιβάν Γιοβάνοβιτς.
Ο Παναθηναϊκός έκανε αυτό ακριβώς που αρμόζει στο μέγεθός του. Έγινε η ομάδα που θέλει τα ηνία, κυκλοφορεί πολύ την μπάλα, ανεβάζει τα ποσοστά κατοχής και όταν βρίσκει την ευκαιρία μέσα από την τεράστια υπομονή και τις πολλές πάσες στο πρώτο και δεύτερο τρίτο του γηπέδου φτάνει στον τελικό στόχο.
Δεν είναι εύκολο να συμβεί με συνέπεια και διάρκεια, αλλά πλην ελαχίστων εξαιρέσεων ο Παναθηναϊκός το κατάφερε. Ταυτόχρονα ο Παναθηναϊκός ήταν μια προσαρμοστική ομάδα διότι σε μεμονωμένες περιπτώσεις άλλαξε σχηματισμό και στόχευση, καταφέρνοντας ν’ ανταποκριθείς εξίσου καλά.
Είναι σίγουρα αποτέλεσμα μεταδοτικότητας το γεγονός ότι δεν έπεσε στην παγίδα του αποπροσανατολισμού όταν κρίθηκε αναγκαίο να μεταβάλει ως ένα βαθμό την τακτική της.
Το ρόστερ αποδείχθηκε πως διέθετε ποδοσφαιριστές με ευφυΐα που μπορούσαν ν' ανταποκριθούν στις διαφορετικές προσεγγίσεις και οδηγίες, βρίσκοντας νέα κίνητρα κάθε φορά για να κρατούν σταθερά στάνταρντς απόδοσης. Αναμφίβολα παίζουν κομβικό ρόλο οι λεπτομέρειες που στο τέλος κάνουν τη διαφορά και σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν ευνοϊκές.
Κοιτώντας πάντως τη μεγάλη εικόνα είναι δεδομένο ότι ο Παναθηναϊκός άφησε πίσω την παθητικότητα της περσινής περιόδου, όταν παρέμενε σταθερά πίσω από την μπάλα ανεξαρτήτως αντιπάλου.
Η ομαδική αυτή βελτίωση αποτυπώθηκε στις ατομικές επιδόσεις. Ο Ιωαννίδης αποδείχθηκε ένας παίκτης - κλειδί σε όλη αυτήν την πορεία, ιδίως του β’ γύρου. Φάνταζε δύσκολο το καλοκαίρι ότι μπορεί να βρεθεί μπροστά από Καρλίτος και Μακέντα, αλλά η συνεισφορά του στον τρόπο παιχνιδιού του Παναθηναϊκού ήταν καθοριστική.
Ο Χουάνκαρ επίσης έκανε μια εξαιρετική χρονιά, ο Πέρεθ διέπρεψε στο "6", δημιουργώντας με τις ηγετικές ικανότητές του πρώτα στην ανάκτηση των κατοχών και κατόπιν στην ανάπτυξη από τον άξονα, ενώ ο Αϊτόρ μετατράπηκε στην απρόσμενη έκπληξη συγκριτικά πάντα με τον ποδοσφαιριστή της περυσινής σεζόν.
Ο Παναθηναϊκός άλλαξε επίπεδο κι επέστρεψε εκεί που ανήκει διότι εμπιστεύτηκε έναν προπονητή που από τη μία είχες δείξει τα διαπιστευτήρια του και από την άλλη είχε το κίνητρο της επιστροφής στην Ευρώπη.
Ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς είναι άνθρωπος που λέει τα πράγματα με το όνομά τους και δεν παραπλανεί. Μιλά ποδοσφαιρικά, έχει το θάρρος να παραδέχεται την πραγματικότητα, ακόμη κι ιπτάμενο δεν είναι ευχάριστη, και στο τέλος της ημέρας αυτό βοήθησε την ομάδα του να βελτιωθεί.
Φάνηκε ότι ενέπνευσε σεβασμό στα αποδυτήρια, χάρισε αυτοπεποίθηση στο σύνολο, ομαδικά και ατομικά, ωφέλησε και ωφελήθηκε. Άλλωστε όταν μιλάς τη γλώσσα της αλήθειας και προσπαθείς να βελτιώσεις τις αδυναμίες, θα έρθει η ανταμοιβή.
Ο Παναθηναϊκός δεν ήταν πάντα καλός, λογικό από την άποψη ότι προσπαθούσε να περάσει νέα πράγματα στο παιχνίδι του, αλλά σταδιακά κέρδισε τον σεβασμό για το ποδόσφαιρο που έπαιξε".
Photo Credits: Eurokinissi SPORTS / INTIME SPORTS / Turrette Photography